Posted on

Je weet maar nooit.

De romp ziet er momenteel uit zoals hierboven. Helemaal volgens plan, hoewel ik de optie voor waterdichte luchtkasten overlangs aan stuur- en bakboord tot voorkort heb in beraad gehouden.
Mogelijk mag het geen rol spelen maar ik vind dat die ontzettend afbreuk doen aan de charme van een houten boot. Alternatieven zijn er; Luchtzakken onder de zijdoften of grote fenders, ook passende schuimblokken verpakt in canvas zag ik een keer als charmante oplossing voor drijfvermogen.
Maar die gaan er uiteindelijk uit, wie wil er op termijn zulke omvangrijke volumes blijven meezeulen.
Dus dan weet je maar nooit en koos ik voor de veiligste oplossing de luchtkasten.

De kasten krijgen twee waterdichte luikjes aan weerskanten, zo is er plaats om wat spullen droog in op te bergen, en regelmatig de caissons te ventileren.

Voor alle duidelijkheid: De platen voor de luchtkasten op deze foto’s zijn de hardboard malletjes waarmee ik straks de definitieve platen in vorm breng.

Meer van het thema “Je weet maar nooit”: Laatst zag ik op tv een praatgast zitten op een barstoeltje. Een stoeltje van het type op één centrale poot. De vriendelijke praatgast woog beslist +150 kg. Kan hè.
Mijn gedachten gingen uit naar de ontwerpers van het stoeltje, ook bij zo’n belasting moet het meubeltje stand houden. En metéén dwaalden mijn gedachten af naar de boot in de maak, zoals die nu voorzien was zou de zaak het vroeg of laat begeven met mijnheer aan boord.
De meest kritische ligger (die van het achterdoft) is nu behoorlijk versterkt en de ligger onder het voordoft wordt later van hetzelfde caliber. De tussenschotjes dan ook maar metéén aangepakt.

Onnodig? Vermoedelijk, want ik zie een 150+kg medemens niet zonder voorbehoud spontaan in een dergelijk sloepje stappen, maar kijk aan de constructie zal het niet gelegen hebben moest het verkeerd aflopen.

Posted on

Liters thee en gelamineerde knieën

De eerste klus na het rechtop zetten van de schelp was het versterken van de redelijk fragiele samenstelling.
Te beginen met een flinke epoxy naad in de vouw te smeren en daarna een strook glasvezelweefsel er over heen. Daarmee zit de vloer stevig vast aan de opstaande delen en kan ik er straks in rondlopen.


De drie horizontale knieën, twee voor de spiegel en één in de boeg waren de volgende kandidaten om te maken en te monteren.
Maar hola, het plan zegt “laminated knee”. Jep, een gelamineerd houten werkstuk, voor zover was ik bij de les, maar hoe galamineerd dan?
Ik vond het antwoord in foto’s van een advertentie van een tweedehandse “Gartside” boot. Zijn betekenis van laminaat voor de knieën is twee lagen overlangs en een dwarse laag er tussenin. Mmm, slim en een mooi alternatief voor massief eik in kleine boten.
De knieën voor de spiegel zijn redelijk rechtoe-rechtaan, het breiwerkje in de neus was een ander paar mouwen.
Daar komen zes delen samen die niet te beschrijven zijn in hoeken of radius, enkel geduld, een scherp podlood en wat lef als de zaag erin gaat zijn de helpers die het gaan maken.
En thee, liters thee.


De mastvoet (nog zo’n leukerd) was al eerder voorbereid, … het is te zeggen die maakte ik gedurende de thee-pauzes als afleiding.
De mastvoet wordt de referentie voor het bepalen van de masthoek: Die zit, zaak om een vaste waarde te hebben in een weelde van variabelen.
Wel hoera, de eerste boring in de boegdoft die volgens de maten van het plan was geboord zat er niet ver naast (pwaa, amper 12mm).
De passing van het middendoft met een halfhoutse verbinding over de zwaardkast was genieten. (…Zou ik niet beter gaan tafels maken? neuu).

Posted on

Boot naaien

Stitch and glue is de techniek die Gartside voor dit ontwerp als de meest voor de hand liggende vindt.
De methode waarbij panelen met koperdraad aan mekaar verbonden worden en daarna verlijmd is een fraaie vondst maar niet mijn favoriete manier van werken als de uitsnede van die panelen op voorhand onbekend is.
Maar goed, na wat passen en wriemelen met de stroken Multiplex stond één en ander klaar om samengesteld te worden en hopla de basis voor de romp is voor mekaar en kan van de hulpspanten verwijderd worden.

Deze wiebelige schelp mag nu recht-op gezet worden, grondig uitgericht en versterkt.

Nog even wennen aan de breedte van dit artikel en tegelijk het interieur afwerken. Wat nu volgt is bekend terrein (zal wel niet !?) en zou moeten verlopen met rasse schreden.

Het schoorvoetend werk komt later terug bij het maken van de holle mast. Pwaa, desnoods maak ik die vol (zal wel niet !)

Posted on

Schiet het op?

Bij het verzamelen en bekijken van de foto’s van afgelopen maand vroeg ik me af wat ik hierover als uitgebreid onderschrift kon vertellen. Eigenlijk spreken ze voor zich.
Dus kijk (punt) … Een keer anders en zonder commentaar. Verandering van spijs doet eten (zal wel niet).

Posted on

Latjes en plaatjes

Dit leek me slim: Eén keer naar de houthandel en terug komen met een hoeveelheid die ruim zal volstaan voor de bouw van deze boot.
Van de zes platen “marine-grade” multiplex zal niet veel over blijven als de klus is geklaard. De vier balken Yellow Pine (50 x 225 x 4900mm) waren misschien niet zo’n tijd besparende aankoop. Dat ik ze één voor één haast niet kan opheffen is vervelend maar dat lukt wel.
Het verzagen en schaven idem, het lukt wel maar in mijn werkplaats van 6 X 7 meter moet ik mijn improvisatietalent wel bijzonder aanspreken om de knoerten te bewerken.
Met deze balken gaat het straks richting meubelmakerij om ze op maat te zagen/schaven, genoeg geknoeid, les geleerd.
Overigens, balk is relatief; Molenbouwers noemen 50 x 225mm-hout “latjes”. Nog een les: Voorlopig moet ik niet beginnen denken aan molenmakerij.

Hierboven de schets die ik maakte om de bodem- en zijplaten netjes uit vijf platen MP te halen. (Platen voor mij, vermoedelijk briefpapier voor molenbouwers)
Zonder mezelf op te hemelen denk ik dat het plotten van die tekening enig inzicht en ervaring vergt. Over opzet van spanten naar ware grootte model, naar praktische tekening… Mmm, in de beschrijving van bootplannen lees ik steeds dat de bouw ruim haalbaar is voor iedereen.
Ik denk het niet, toch niet zonder slag of stoot.

Zo, straks plaatjes zagen en lassen maken. Dat houd me beslist enkele dagen bezig.

Posted on

Het moet passen

De vormtekening voor het vlakke patroon van de beplating -zij- en bodemplaten- zijn niet opgetekend in de plannen.
Die moest ik dan zelf bepalen.
Met behulp van 3mm MDF platen werd de klus geklaard. Een onvermijdelijke tussenstap want zonder patronen wordt het naderhand knoeiwerk met de eigenlijke zij- en bodemplaten.
En gedurende het gepuzzle (en geklungel met de veel te lange slappe slierten) viel me een knipoog op van Paul de ontwerper; Het breedste vlak van de bodem is 1,24m, hetzij de breedte van een handelsmaat multiplex paneel.
Knipoog jawel want hiermee gaat hij voluit naar wat het breedst mogelijk is onderwater met een 13 voet binnen de beperking van standaard plaatmateriaal.

Dan even overgestapt naar roer en zwaardkast.
Voor het roer wil ik de helmstok afneembaar en kantelbaar tegelijk. Na wat zaag- en denkwerk had ik een werkend model in de hand en moest één en ander op de maatvoering van het plan overgezet worden.
Het vroeg wat geduld en overleg met mezelf, maar het deel is klaar.
Het lamineren van het werkstuk voor de gebogen helmstok uit drie stroken 10mm Yellow Pine is plezierig werk… Wat ik toch beter zou plannen in zomerdagen.
Want met een temperatuur die boven en onder de 17°C schommelt in de werkplaats is het uitharden van epoxy dansen op een slappe koord.

De basis voor de zwaardkast maken is redelijk rechttoe-rechtaan.
Eerst het zwaard (haast) helemaal afwerken en dan de kast erom heen.
Ongeveer 15 lbs moet er in’t zwaard (15 Lbs of pounds= 6.8 kg) en dat was een meevaller, met negen 16cm plaatjes bladlood van de 33cm brede rol lood die ik heb kwam ik op 6,6kg.
Na wat geweld met een voorhamer werd het geheel 12mm dik. Die moeten straks in het 30mm dikke zwaard zitten.
6,5mm uitfrezen in de twee 15mm zwaardhelften is geen heldendaad maar het verdient naderhand de medaille van beste stof- en schaafsel opruimer van de dag.

  • haast 7 Kg lood in velletjes

Leest U nog?
Mmm, U bent een liefhebber van botenmakerij, van deze boot, of bouwt er zelf één?
Deze is bedoeld voor het deelnemen aan La semaine du Golfe de Morbihan 2021 (10 -16 mei), daarna is ie te koop.
Bij wijze van spreken als gebruikt directievoertuig met weinig kilometers op de teller.

Posted on

Spanten zonder vrees

De tekeningen van Gartside voor de “Crisis Cat” zijn zondermeer volledig maar kant-en-klare patronen zoals in de “Burda” destijds zijn er niet bij.
Die heb ik voor de handigheid uitgewerkt in CAD en op ware grootte geplot op papier.
De romp is deels een stitch & glue constructie en de spanten zijn tijdelijk. Ze zijn hulpvormen die later niet in de romp zullen terug te vinden zijn.
En dat stemt me gelukkig; De precisie is van belang maar de afwerking niet, hoera en zie daar ze zijn klaar.


Het spantenraam is gerecupereerd van B2.
De OSB spiegel is een tijdelijke en laat me toe de vorm van de zijplaten te ontwikkelen om dan daarna een definitief gemillimetreerde spiegel te maken.

Deze boot is bijzonder breed, afhankelijk van waar je het wil meten (binnen- of buitenboord) om en bij 1,8 meter en dat voor een lengte van 4 meter.
De bodem is van de steven tot midscheeps plat en gaat vandaar naar de spiegel over in een lichte V-vorm. Precies het omgekeerde van waar ik vertrouwd mee ben bij planeer-bootjes.


Rare boot als ik de kenmerken ervan in mijn hoofd optel en probeer de vaareigenschapen te voorspellen. Maar dat is precies hetgene wat ik niet moet doen.
Met aandacht verder werken en vertrouwen op het vakmanschap van de ontwerper, zoals ontspannen maar geconcentreerd een Airfix model samenstellen met één oog op het instructieblad en het ander op het prentje van de doos.

Posted on

Toch niet nog een Skiff !

https://store.gartsideboats.com/collections/dinghies-and-daysailers/products/13ft-catboat-crisis-design-246#

Met de plans die ik kocht voor de Skiff “Little Crab” is het helemaal verkeerd gegaan bij de verzending.
Lang verhaal kort: Kokertje tekeningen opgestuurd in de VS op 14 maart, nu vijf maanden later nog steeds verloren in de post of bij de Belgische douane.

Dus dan maar een ander plan gekocht. Het is een 13 voet Catboat getekend door de Amerikaanse bootontwerper Paul Gartside, in primeur voorgesteld in het Engelse tijdschrift Water Craft (n° 142, editie juli/augustus 2020).

De boot beviel me metéén bij het zien van het zeilplan en bij het nader uitvlooien van de tekeningen was ik voor de bijl: Deze wordt het!
Vanaf heden met codenaam B3.

Voor de bouw verwacht ik dat twee onderdelen me op onbekend pad zullen sturen: – het maken van een holle mast, en – het stomen van de twee schuurboorden. Maar goed, voor alles is er een eerste keer, bovendien ken ik de technieken theoretisch en dat doet me vermoeden dat het best zal lukken.

  • Gartsideboats.com – 13FT Catboat ‘Crisis’ Design #246
  • Gartsideboats.com – 13FT Catboat ‘Crisis’ Design #246
Posted on

Met een nieuw zeiltuig

Voor de volgende boot die ik wil bouwen – een Little Crab – had ik het zeil alvast laten maken tegelijk met originele Houari-tuig voor de “14 voet roei en zeil”.
Met het nieuwe nooit gebruikte tuig in’t atelier en ervaren zeiler vriend Frans te gast was het een mooi moment om B2 (de nieuwe boot) hiermee een keer te proefvaren.
Het was wonderlijk want bij het optuigen en zeilen ging één en ander als vanzelf. Het tuig staat met één haal aan de gaffelval strak en boot zeilt voorbeeldig neutraal in alle koersen.
Alles peis en vree? Niet helemaal want scherp aan de wind varen, zo was onze indruk, is niet de sterkste kant van dit zeiltuig (Balance lug sail, of nokkenzeil).
Een onvoorwaardelijk mooi alternatief voor het Houari-zeil is het zeker, het past helemaal bij het karakter van de skiff en heeft behoudens wat minder scherp kunnen varen haast enkel voordelen in vergelijk met de originele zeilvoering.



Posted on

Twee Berthas te water

Enkele dagen geleden kwam mijn vriend en zeilsverwant Frans op visite en hij sprong metéén mee op de kar om de ouwe (Bertha)en de nieuwe (B2) “14 voet roei en zeil” vergelijkend te varen.
Wel ze varen vrijwel identiek. Niet zo verwonderlijk gezien beide boten getrokken zijn van hetzelfde plan.
Door haar kleiner gewicht (ik schat 20kg minder) en haar iets groter zeil (ca. 0,7 m² meer) loopt B2 iets uit op Bertha, maar het is verwaarloosbaar bij het ontspannen kuieren. Anders zou het zijn gedurende een dagtocht van acht uren, dan legt de B2 een half uur vroeger aan bij de steiger.

Het was een bijzondere zeildag; Voor de eerste keer ooit zag ik ouwe Bertha vanop het water zeilen (en B2 ook voor de eerste keer uiteraard). Alles verliep van een leien dakje, het weer kon niet beter en ik was in goed gezelschap… Dank je Frans.

Een greep uit de foto’s die Frans maakte hieronder: