Over houten roei- en zeilboten
Van Nederlandse catbootclub meeting, waarover eerder een verslagje, zijn nog wat foto’s opgedoken. Waarvan enkele met B3 in beeld.
Zie hieronder een greep uit het album.
Voor het volledige album kan je terecht op de website van de Nederlandse catbootclub.
De meeting voor 2024 zal plaats vinden in Aalsmeer op de Westeinder plassen.
De Nederlandse Catboot club (NCC) hield zijn jaarlijkse reünie deze keer in Uitgeest in de jachthaven/camping Zwaansmeerpolder.
Goed weer, aangenaam gezelschap, groot genoeg meertje en extra ondersteuning van de jachthaven/camping. U voelt het aankomen; Het was een geslaagde reünie.
Er waren zeven deelnemende boten waarvan B3 de kleinste was.
Dat maakte gedurende het zeilen weinig verschil, allemaal varen ze ongeveer dezelfde snelheid op alle koersen (met gemiddeld 3Bft).
… Onnodig te zeggen dat de mini-catboot-jachtjes meer comfort aan boord te bieden hebben, het zijn heerlijk zeilende campers en ze zien er tijdloos uit tot haast uitbundig genoegen van wie ze ziet zeilen.
Maar dus B3 zeilt als een kleine catboot, echter er is iets wat ze niet kan, heb ik ervaren; Solo op- of aftuigen op open water.
Allerlei oplossingen bieden zich aan, van water-anker tot lijnen naar midscheeps voeren.
Mogelijk een detail maar zeker iets om uit te zoeken hoe dat best verbeterd wordt.
De tweede deelname was het voor me.
Onder dezelfde hybride hoedanigheid als deelnemende boot en standhouder tegelijk.
Oostende voor anker (O.V.A.) is namelijk de combinatie van enerzijds een vloot deelemende traditionele schepen die stationair aangemeerd liggen in de dokken van de binnenstad en anderzijds een veelheid van stands of kraampjes die allerlei te bieden hebben van gerookte haring over ijzersmederij naar breigoed met een maritiem etiketje. Dat overgoten met scala van muzikaal vertier op podia of mobiel fanfaregeschal, hemeltergend kabaal voor de ene en feestgedruis voor de andere.
Ik doe met deze beknopte beschrijving O.V.A. vermoedelijk tekort, ga bij interesse even een kijkje nemen op hun website.
Maar goed, Bertha(3) was er een deelnemende boot op de wal met en presentatie standje er tegenover.
Dank aan de organisatie om me uit te nodigen, ik stel het op prijs.
Hoeveel van de 150.000 bezoekers over de vier dagen er de boot opgemerkt hebben kan ik niet inschatten, pak-em-beet een tiende waarvan de helft even is blijven staan om van naderbij te kijken.
Ik mijmer even na maar ik denk dat Bertha 3 deel uitmaakte van een decor dat doet dromen van grijpbare vrijheid en onbekommerd reizen. Dat onthoud ik van de talloze gesprekken en gelukkige gezichten die ik zag die vier dagen.
Onverwachte ontmoetingen ook, met mensen die twee (inmiddels drie) weken geleden erbij waren gedurende La Semaine Du Morbihan, de aanblik van het bootje trok ze nader en bij het zien van de sticker op de spiegel barstte een uitwisseling van ervaringen los, bijzonder dat kleurde de dag.
Net als vorige keer was ik verbaasd over de bewondering die ex-schrijnwerkers uitten over de boot, terwijl ik me niet kan inbeelden hoe ze wonderlijk schrijnwerk hebben getoverd 60-70-80 jaar geleden. Bestudeer een keer een binnendeur met omkasting uit 1930 om maar wat te zeggen, dat doet me duizelen over hun vernuft.
Afin, behalve de boot die genoot onder de belangstelling waren er de twee houten tuinstoelen die ik als aandachts-trekkers naast de presentatie banner had gezet (zonder die was er niet veel te zien in het standje).
Die, niet geheel onverwacht, trokken de nodige aandacht en menig gegadigden wilden ze kopen van me, of vroegen er toelichting bij.
Welnu, volgend jaar maak ik er mogelijk een paar op voorraad om mee te nemen, maar wie nu metéén aan de slag wil ziehier wat info om ze zelf te maken:
Een tuinstoel van latjes
De weersverwachting voor de week van SDG 2023 was dagen voordien bijzonder ongunstig; Onweer en buien waren voor de volledige periode aangezegd.
Met de nodige kledij en een dubbel gecontroleerde reef-voorziening trokken we naar Vannes.
De volgende dagen bleken gelukkig véél gunstiger uit te vallen als verwacht, een opluchting.
Flotille 2 (Vloot 2 waar we ons met Bertha 3 hadden ingeschreven) was deze 11de editie uit zijn voegen gebarsten; 230 aangemeldde boten i.p.v. de geschatte 180.
Dat was voor de organizatie -en de deelnemers- vaak de aanleiding om te improviseren en terug te grijpen naar hun lijfspreuk “Débrouillez-vous” of “Zoek het maar uit”.
Dat wisten, kennen en bergrijpen we. Bij deze derde deelname verraste ons weinig en gingen we automatisch in de zelf-redzaamheid-modus.
Echter genoeg over de rand-gebeurtenissen en over naar hoe B3 zich heeft gedragen gedurende de tochten in de Golfe Du Morbihan.
Ze zeilt mee met de snelle boten op halve wind en ruime wind koersen, zit bij de middelmaat aan de wind, en dobbert achteraan voor de wind.
Het gevoel van stabiliteit was overtuigend, we waren bovendien met zijn twee aan boord.
Vermoedelijk zou een solo-vaart voor de wind vanaf 4Bf enige concentratie vragen.
Golfslag neemt ze makkelijk en zelden komt er boegwater aan te pas. Bij het nemen van korte golfjes van een voorbijvarende RIB wil ze wel eens flink klappen met de platte voorkant en behoorlijk haar vaart verliezen.
Het ratelblok aan de grootschoot dat zeilmaat Frans had toegevoegd was een hemelse ingeving. Bij 4 tot 5 Bft voelt het niet aan alsof het tijd is om te reven maar de spanning op de grootschoot wordt wel vermoeiend. Het ratelblok was in die omstandigheden als de uitvinding van warm water.
Toegegeven, het geratel op een klassiek zeilbootje is geen uiting van goede smaak (integendeel), maar het was wel comfortabel om te hebben.
We hebben ze die week geroeid, veel en lang (te veel en te lang voor ons welzijn).
En ze ploegt zich best vooruit tegen golfslag en wind. Maar en hoewel ze een zeil- en roeiboot is, er zijn betere roeiboten.
We hadden ons voor het in- en uitvaren van de havens voorzien van een electrische 40kWh fluistermotor en die heeft goede dienst bewezen.
Niet helemaal zuiver in de leer van een zeil- en roei vloot maar zo’n stille soepmixer op de achterspiegel is een bonus die niet te versmaden is.
Ruimte. Het is een brede boot voor zijn lengte en vandaar ruimte in overvloed aan boord om plaats te nemen. Vanwege de stabiliteit maakt het ook niet zoveel uit waar je plaats neemt.
Droge berging, of berging voor spullen is er voldoende maar het is relatief beperkt voor zo’n ruime boot. Heeft alles te maken met de twee waterdichte caissons aan weerskanten van de romp … die voor de veiligheid enkel lucht bevatten.
Jawel we hebben schade opgelopen. Op dag drie zijn we door een tegenstroom gevangen en op een rotskust gevaren. Het roer heeft er een flinke tik gekregen en is door die schade op dag vier gebroken.
Driewerf helaas.
We werden naar aanleiding van het gebroken roer gesleept tot de dichtsbijzijnde haven en vervolgens zijn we op eigen kracht verder geroeid tot de eindbestemming van die dag (Plougoumelen).
Paul Gartside’s Crisic Cat is een waardige boot om met gemak deel te nemen aan het veeleisende “Semaine Du Golfe” maar deelnemen aan “La Grande Parade” op dag vijf was voor ons niet meer mogelijk… Verdikke.
Met een pint op een zonnig terras in Vannes op zaterdag (gedurende “La Grande Parade”) was dat snel vergeten.
Hieronder nog een filmpje van Vrijdag 19 mei waar we met de volledige vloot gedurende een uur heen en weer zeilden tussen twee eilanden in afwachting van het kerende getij om de monding van de baai te kunnen oversteken.
Reeds enkele dagen terug van “La Semaine Du Golfe 2023”.
In afwachting van de foto’s en een verslag, hier alvast een filmpje van op de B3 midden in de vloot.
Enkele evenementen staan dit voorjaar op de agenda;
La Semaine du golfe 2023
Oostende voor Anker 2023
Nederlandse Catboat club reünie … ook 2023 jawel
La Semaine Du Golfe in Bretagne zou nu voor mij (en zeilmaat Frans) de vierde zijn maar de vorige editie in 2021 vond niet plaats vanwege een onvoorzienlijk akkefietje.
Ik ontmoette Anne Burlat en Polig Belefant op Oostende Voor Anker 2022 en had de gelegenheid om ze te vragen of ze de 2023 uitgave het evenement de 11de of de 12de zouden benoemen.
Het zou toch de 12de worden omdat ze de 11de voor zo goed voor mekaar hadden geregeld, wat ook gold voor de deelnemers.
B3 neemt deel en Frans en ik hebben ons voorgenomen om het te trekken tot de laatste dag. Waarbij de gehele vloot met +1000 boten in de baai wordt geslurpt door het getij en als voorbijvarende gladiatoren paraderen aan een toeschouwende menigte.
Één en ander is bedacht met goede timing en een beveiligde omkadering op het water maar voor ons (flotille 2; voile et Aviron) okkernootjes is het niet uitzonderlijk om in de stroming pirouetjes te maken. Iets om naar uit te kijken zondermeer.
Als Oostendenaar en botenbouwer heeft Hubert Rubbens (de Organisator van OVA) me uitgenodigd om weer deel te nemen aan Oostende Voor Anker, dat doet deugd en welja B3 zal er te zien zijn. OVA is enkele weken na La Semaine en vermoedelijk zullen er de eerste gebruikssporen/littekens op B3 zitten; Met bijhorende overdreven avontuurlijke verhalen, dat spreekt vanzelf.
De stand wordt beter als vorige keer, veel beter zelfs, een echte presentatie van Berthas waarlijk. (Vorig jaar stond er enkel mijn fiets omdat ik op D-Day pas vernam dat ik een stand had. Niet erg, kan gebeuren.).
De Nederlandse Catboat club reünie.
Die vindt plaats van 23 t.e.m 25 juni op de Zwaansmeerpolder – Uitgeest. Niet echt een publiek evenement maar wie er belangstelling voor heeft is welkom.
Zonder twijfel zal er hier één en ander over te vernemen zijn in de aanloop ervan.
Na het weekendje Veerse Meer was er enig kluswerk. De uitrusting van B3 heeft wat aanpassingen en/of verbeteringen nodig.
1 – De grootschoot met het overlooptouw over het middendoft is onhandig en ronduit hinderlijk.
Een bemanning vind erdoor geen vrije ruimte en is beperkt in beweging van achter naar voor.
Erger nog, als solo zeiler is het overlooptouw een flinke hindernis als die snel van de stuurpost naar voren moet klauteren en terug. Bij het roeien met opgetuigd zeil (ook als dat is opgetrokken met de kraanlijn) is datzelfde touw hinderlijk.
Het overlooptouw is nu vervangen door een enkel aanhechtingspunt midden de zwaardkast.
2 – Als enige aanleggen aan een ponton of steiger en de aflandige windkant kunnen kiezen is een voorrecht dat ik als beschut-water-zeiler goed ken.
Tè goed want in het eerste beste echte haventje bestaat die luxe niet en B3 was er niet voldoende klaar voor; Ze mist aanhechtingspunten voor meertouw en fenders. (zie onder)
3- De mastkraag onderaan de mastvoet is overbemeten (mogelijk onnodig) en breekt de giek- of mastklauw bij een verkeerde of onverwachte handeling gedurende het op- en aftuigen.
Yep, in Den Helder brak ik de gaffelklauw en in Veere ging de giekklauw ter ziele.
Toegegeven, in de twee situaties was het helemaal mijn fout maar zonder die mastkraag was er geen averij geweest.
Het kraagje heb ik verwijderd, ervaring zal uitwijzen of er iets in de plaats moet komen.
4 – De roeiriemen waren net iets te dik in diameter. Het zijn van oorsprong twee van de vier exemplaren die ik 25 jaar geleden maakte voor Bertha 1. En die nooit gebruikt werden.
Recent haalde ik ze van onder het stof en gaf ze een flinke vemagerings-kuur aan de helft kant roeiblad.
U voelt het komen; Daarbij stomweg vergeten of de kant handgreep wel past in de roeidol !
Diepe zucht en opnieuw schaven, schuren, lakken, schuren enzovoort.
5 – Het kantelroer mist een ophaallijn.
Jawel het houten roerblad drijft omhoog met het neerhaal-lijntje los maar een ophaallijntje is gewoon handig al was het maar tijdens het in- en uit het water halen van de boot.
Hier onder wat foto’s van de wegers dienstig om lijnen aan vast te maken.
Gebogen gelamineerde eiken latjes op blokjes.
Ze zien er voor de hand liggend uit maar waren in de praktijk bijzonder tijdrovend om te maken … zoals altijd.
De Nederlandse Catbootclub had wat te vieren dit jaar: Twee van hun boten werden 100 jaar (de Novatus en de Krümel).
Om deze verjaardag luister bij te zetten vond hun bijeenkomst samen met een deelname aan de Van Loon Hardzeildagen in Veere.
Crisis Cat (Bertha 3) was er ook en was de jongste boot van 11 deelnemers in de meeting. Bootje is beter verwoord want behalve de jongste was ze de kleinste, de lichtste en bovendien de enige open boot.
De 11 deelnemers zijn voorgesteld in een -voor de gelegenheid uitgegeven- drieluik hier onder.
Met een wedstrijd, stadsfeest en clubmeeting tegelijk in één weekend ligt het voor de hand dat vriendschappelijke, sportieve en recreatieve momenten slag om slinger de overhand namen.
Het amicale karakter van de Nederlandse Catbootclub -die ik voor een eerste keer ontmoette- is warm, vrijgevend en kortom zonder meer familiaal te noemen.
Naast een warm welkom werden we verwend door een onberispelijke voorbereiding en organisatie, inclusief attenties waarvan het clubvaantje me ter harte ging; Lidmaatschap bevestigd.
In dat kielzog hoorde ik van een deelnemer een gezegde wat mijn weekend kleurde: De vaantjes moet je zelf uithangen. Mooie spreuk, ook cadeau gekregen.
Voor het sportieve luik van de meeting, de wedstrijd, koos ik ervoor om deel te nemen als bemanning van de Catboot “Vetje” en niet solo te varen met de CrsisCat “Bertha3”.
Zowel Bertha3 als het vaarwater en de wedstrijd waren me onbekend. Bovendien leek het me niet verstandig om me alleen met een 4m open roei- en zeilsloepje te mengen in een race waar botters, hengsten en hoogaarzen (ca. 15m lengte, +100m² zeil en 7 tot 15 Ton) mekaar najagen.
Met Vetje ging het prima tot na de tweede boei (van de 2 x 6 te nemen) als pardoes de gaffel naar beneden donderde en ons na beoordeling van de schade niets anders overbleef dan de wedstrijd te staken.
Kan gebeuren en niet erg want nu heb ik de briefing, startprocedure en het geweld (of afwezigheid van geweld) van de race op het Veerse meer een keer van dichtbij meegemaakt. Bij een volgende gelegenheid kan ik ervaren en zonder schroom naar de startlijn met een eigen boot.
De bezieler van de meeting was voor de gelegenheid met iets origineels op de proppen gekomen: Admiraalzeilen.
Binnen de groep was de benieuwdheid ervoor aanvankelijk groter als het animo, maar niet gemopperd en proberen maar.
Het is als het ware synchroon zwemmen met bootjes of een militaire taptoe op het water. Niets voor de meug van ons vrijgevochten westerse individualisten los van staat of kerk zou U denken.
Wel in de praktijk was het boeiend en plezierig om te doen.
De oefening bleef beperkt tot in konvooi netjes achter mekaar in lijn varen (genaamd kiellinie), afgewisseld met naast mekaar varen (genaamd frontlinie).
Na de eerste training was er nog te sleutelen aan onze synchronisatie maar de dril was begrepen en op zondagmiddag voer de Catboot-vloot voor de Rede van Veere netjes in kiellinie om daarna verrassend naar de Rede toe te varen in frontlinie.
Waarachtig een wonderlijk zicht van op het water.
Over hoe de toeschouwers er op de kant van geroerd werden kan ik niets zeggen, immers ik zat roeiend in B3 met de rug er naartoe vanwege haast geen wind en kon ze niet gade slaan. De vloot pruttelde met de motoren zachtjes stiekem het manoeuvre, ik moest roeiriemen hanteren.
De beelden van dit verslag van de Nederlandse Catbootclub meeting 2022 zijn niet allemaal de mijne, de auteur-vermelding ontbreekt nog.
Er volgt nog een tweede deel, ik poog tegen dan deze puntjes op de i te zetten… En wat foto’s te sprokkelen waar B3 op te zien is.
Voor een beschrijving van het evenement citeer ik uit het persbericht:
“In het weekend van 2-3 juli vindt de tweede editie van De Jutterhavendagen en het HoutenBotenFestival plaats op Willemsoord in Den Helder. Liefhebbers van houten schepen en maritiem erfgoed kunnen elkaar ontmoeten, maar ook genieten van muziek, presentaties, eten en drinken en het bekijken van demonstraties.
Het festival is een initiatief van De gemeente Den Helder en De Bootbouwschool en wil het bouwen van en varen met houten schepen in het zonnetje zetten.“
Het DWBF (Dutch Wooden Boat Festival) vond er onderdak in de stadshal, een piekfijn gerestaureerde industriële werkplaats waarin een 20 à 30-tal bootjes een feeëriek tafereel ontplooiden; Vrijwel allemaal opgetuigd, dicht op mekaar en binnen in het schemerduister.
Het bezoek van publiek was niet overweldigend, veel van de duizenden bezoekers hebben een passage aan de stadshal gemist of aan zich voorbij laten gaan, de bewegwijzering was er niet en een duistere hal is niet uitnodigend om er eens binnen te gaan snuisteren op een zonnige dag.
Maar dat had ook zijn voordeel, de bezoekers die wel opdaagden waren talrijk genoeg én geïnteresseerd in de materie.
De makers van de bootjes waren -uiteraard- present en dus gedurende de twee dagen tevens het eigen publiek waaronder de uitwisseling van gedachten plaats vond. Een meer als waardevolle beleving die voor mij het karakter van het evenement bepaalde.
Het niveau van vakmanschap in de gepresenteerde bootjes -en ik wik mijn woorden- was fenomenaal. Voor enkele boten ronduit overdreven, die durf je haast niet te gebruiken waarvoor ze bedoeld zijn, maar petje af voor de bouwers.
Bertha 3, mijn Crisis Cat zat naar mijn gevoel in het “Classic rock”-segment. Proper en goed gedaan maar ruig genoeg voor plezier.
Wat ook op prijs gesteld werd door de ABBA jury die ze waardeerde met de beste van vier in de categorie “Knikspant”.
De ABBA deelnemers:
Anna Margaretha, 15 m Klassiek Zeiljacht;
Alle-Alle, Auk 2,4m zeilsloepje
Bertha 3, 4m Catboat
Flotsam, 4,8m Ebihen zeilsloep
12′ Jol , 3,6m jol
Larix, 5m Fearing
Noamhóg, 5m coracle
Quinta, 5m Kernic
Aries, 4,5m Ilur zeilsloepje
Theodorus, 8m zeilsloep
Eeke, 5,8m Ness Yawl
De tweede dag, zondag, was een bijna verloren dag en kwam pas na 11u op dreef.
Na een eerste spreekbeurt en de proclamatie van de ABBA-verdiensten werd het podium en de hal gebruikt/gedeeld voor koorgezang.
Een waardevol en gepast onderdeel van een stadsfeest maar niet verenigbaar met de bootjes-presentatie.
Bertha 3 gaf dan haar rock&roll gehalte gestalte door dienst te doen als barmeubel met menig luisteraar erop leunend en het glas in de boot. Graag, dat verdraagt ze.
Moge het DWBF blijven voortdoen. Het is een uniek evenement en meer als de moeite voor de verplaatsing.
Dank je Bert Van Baar en team.
Klinkt toch beter als “kapseis oefening met de Crisis Cat”?
Maar dat was het wel. De oefening was er om precies uit te zoeken hoe deze nagelnieuwe boot zich gedraagt als hij omslaat. Waarvoor uitvoerig dank aan mijn maten die het hebben uitgevoerd.
Hieronder wat foto’s van het evenement:
Wat toelichting bij de voetnoten:
(*1) De boot blijft hoog op zijn kant drijven.
Was te verwachten vanwege de drijfkasten. Die waren na afloop wel niet droog, aanvaardbaar maar nog uit te zoeken waar ze “lekken”.
(*2) De boot komt moeiteloos overeind met een bemanning die op het zwaard staat.
De proef was in ondiep water en de bemanning kon het zwaard moeiteloos vastgrijpen. Mogelijk te herdoen in diep water. Ik verwacht geen probleem maar een houvast in het zwaard (of een ruw oppervlak) zou te overwegen zijn.
(*3) Eenvoudige stijgbeugel over de spiegel mag niet uit het center staan.
Die trekt de boot uit evenwicht, eenvoudig op te lossen maar toch te herzien.
Nog gezeild bij de gelegenheid?
Jazeker en de boot vaart heerlijk; althans voor de liefhebber van comfortabel zeilen.
Mijn zeilmaten op het water met de sportboot vonden ze bovendien goed vooruit gaan. Ik aan het roer had geen werk en had dat niet door.
Jawel deze steekt naar de kroon van Bertha één (en twéé) voor wat comfort betreft.
Maar ach het is betrekkelijk en een vergelijk vraagt wat duiding.
Meer daarover in een volgende mijmering